ریاضی

عدد تاکسی

زمانی كه ریاضیدان انگلیسی هاردی برای عیادت ریاضیدان شهیر هند رامانوجان به بیمارستان رفته بود به این موضوع اشاره كرد كه شماره تاكسی كه به وسیله آن به بیمارستان آمده، عدد بی ربط و بی خاصیت 1729 بوده است . رامانوجان بلافاصله ضمن رد ادعای هاردی به او یادآور شد كه اتفاقا 1729 بسیار جالب توجه است .

خود ۱۷۲۹ عدد اول است.
دو عدد ۱۷ و ۲۹ هر كدام عدد اول هستند.
جمع چهار رقم تشكیل دهنده آن میشود ۱۹ كه اول است.
جمع دو عدد اولیه و دو عدد آخری میشود ۸۱۱ كه باز هم عدد اول است دو عدد ابتدایی(سمت چپ) اگر جمع شوند؛ عدد ۸۲۹ میشود كه باز هم عدد اول است.
دو عدد اولیه اگر از هم دیگر كسر شوند؛عدد ۶۷ ساخته میشود كه باز هم عدد اول است. سه عدد سازنده آن عدد اول است(۱و۷و ۲).
عدد اول؛عددی است كه فقط بر یك و خودش تقسیم میشودبنحوی كه نتیجه تقسیم عددی كسری نباشد(خارج تقسیم نداشته باشد)
جمع عددی اعداد تشكیل دهنده ۱۷۲۹ یا:۱+۷+۲+۹=۱۹ است؛ عكس ۱۹ عدد ۹۱ است؛ اگر ۱۹*۹۱بشودنتیجه برابر ۱۷۲۹ میشود.
این هم یكی دیگر از اختصاصات ۱۷۲۹ است كه در هر عددی دیده نمیشود.
عدد 1729 اولین عددی است كه می توان آنرا به دو طریق به صورت حاصلجمع مكعبهای دو عدد مثبت نوشت :
به توان 3 به علاوه 1 به توان 3 و 10 به توان 3 به علاوه 9 به توان 3 هردو برابر 1729 می باشند .(اولین مطلب موجود در رابطه با این خاصیت 1729 به كارهای بسی ریاضیدان فرانسوی قرن هفدهم باز می گردد.) حال اگر كمی مانند ریاضیدانها عمل كنید باید به دنبال كوچكترین عددی بگردید كه به سه طریق مختلف حاصلجمع مكعبهای دو عدد مثبت است این عدد 87539319 می باشد كه در سال 1957توسط لیچ كشف شد: 414 به توان 3 + 255 به توان 3 و 423 به توان 3+ 228 به توان 3 و 436 به توان 3 + 167 به توان 3 هر سه جوابشان برابر 87539319 است .

امروزه ریاضیدانان عددی را كه به n طریق مختلف به صورت حاصلجمع مكعبهای دو عدد مثبت باشد ،n ــامین عدد تاكسی می نامند و آنرا با Taxicab نمایش می دهند.جالبتر از همه اینكه ،هاردی و رایت ثابت كردند برای هر عدد طبیعی n ناكوچكتر از 1 ،n ــامین عدد تاكسی وجود دارد !

هرچند، چهارمین تا هشتمین اعداد تاكسی نیز كشف شده اند ولی تلاشها برای یافتن نهمین عدد تاكسی تاكنون نا كام مانده است . متاسفانه اطلاعات زیادی درباره اعداد تاكسی موجود نیست . در ضمن میتوان مسئله را از راههای دیگر نیز گسترش داد . مثلا همانگونه كه هاردی در ادامه داستان فوق از رامانو جان پرسید و او قادر به پاسخگویی نبود ، این پرسش را مطرح كنید: كوچكترین عددی كه به دوطریق حاصلجمع توانهای چهارم دو عدد مثبت می باشد ،كدام است؟ این عدد توسط اویلر یافت شده است : 635318657 حاصلجمع توان چهارم 59 و 158 همچنین توانهای چهارم 133 و 134 می باشد.